Spondilolistezis ya da bilinen adıyla bel kayması bir omurga kemiğinin (omur) diğeri üzerinde öne doğru kaymasıdır. Çocuklarda ve gençlerde genellikle spondilolizin bir komplikasyonudur ve bu yaş gruplarında bel ağrısının yaygın bir nedenidir... Çocuklarda bel kayması genellikle hafif seyreder.. Dinlenme ve ilaç tedavisiyle iyileşebilir... Ancak bazen sırt ağrısının derecesine, omurlardaki bozukluğa ve nörolojik semptomlara bağlı olarak cerrahi gerekebilir..
Spondilolistezis nasıl oluşur?
Omurga omur adı verilen 33 kemiğe sahiptir.. Dokuz omur kuyruk kemiğini oluşturmak için birbirine kaynaşmış şekildedir. Diğer 24'ü sırt (boyun ve bel) bölgesindedir. Bel omuru olarak isimlendirilenler alt sırtta ve kuyruk kemiğine en yakın olanlardır. Spondilolistezis genellikle bu bel omurlarında meydana gelir. Bir omurun üst ve alt eklemlerini birleştiren kısmında, aşırı zorlama ya da travma nedeniyle stres kırığı oluşabilir. Bu durum spondilolizis olarak adlandırılır. Kırık, omurun birden çok kenarında meydana gelirse ön kısım arka kısımdan uzaklaşabilir. Çoğunlukla bu uzaklaşma sınırlıdır. Bölge fazla hareketli olduğu için iyileşmez. Uzaklaşmanın yani kaymanın şiddeti fazlaysa omur omurilik ve sinir köklerini sıkıştırarak ağrı yapmaya başlar. Sıklıkla, spondilolizi (stres kırığı) olan bir kişi spondilolistezise (belirli dereceye kadar bel kaymasına) sahiptir.. Ancak bir kişide kırık olmaksızın kayma görülebilir ya da kırık olmasına rağmen kayma görülmeyebilir.
Çocuklarda bel kayması neden meydana gelir?
Sporcularda aşırı zorlama ya da travmaya bağlı olarak bel kayması görülebilir. Bazı çocuklar spondilolistezis ile doğabilir. Bazı vakalar ise genetiktir (ebeveynler tarafından çocuklarına aktarılır).
Tedavisi
Spondilolizi ve/veya spondilolistezisi olan çocukların tedavisi ağrının şiddetine, sinir sıkışmasına ve kaymaya bağlıdır. Akut stres kırığı tanısı alan hasta ilk olarak kırığın iyileşme şansını en üst düzeye çıkarmak için korse veya alçı ile tedavi edilmeye çalışılır. Bacak zayıflığı ve uyuşukluk gibi ciddi bir nörolojik defisit olmadığı sürece hemen hemen tüm hastalara başlangıçta konservatif tedavi önerilir. Epidural steroid enjeksiyonları bu dönemde genellikle gerekli değildir. Ancak diğer konservatif önlemlere yanıt vermeyen şiddetli veya orta derecede ağrı varsa yapılabilir. Çocuklar bu süre içerisinde geriye doğru esnemekten, ağır spor yapmaktan kaçınmalıdır. Periyodik muayene ile bel kaymasının derecesi takip edilmelidir. Konservatif tedavi başarısız olan hastalarda, üçüncü derece spondilolistezisi olan veya nörolojik defisit olan çocuklarda cerrahi tedavi önerilir.
Çocuklarda bel kayması ameliyatının amacı omurga kemiklerini kaynaştırarak (onararak) kayan omurgayı stabilize etmektir. Ameliyat sırasında platin kullanılabilir. Ameliyattan sonra kemiklerin sağlam bir şekilde kaynaşarak tam olarak iyileşmesi yaklaşık 4-8 ay sürer. Günümüzde çoğu hasta ameliyattan 2-3 ay sonraya kadar küçük bir korse giyerek günlük yaşamına devam edebilir. Ameliyat olan hastalarda başarı oranı çok yüksektir. Hastaların daha da hızlı iyileşmesini sağlamak için minimal invaziv cerrahi tekniklerle ameliyat yapılmaktadır.
