Made in Graphic Adertising Agency London
Haftaiçi 9:00 - 18:00
Cumartesi - 8:00 - 14:00
Kaptanpaşa Mh Darulaceze Caddesi No:14
Şişli Kolan International Hospital

SKOLYOZ NEDİR? SKOLYOZ HAKKINDA BİLMEK İSTEDİKLERİNİZ

SKOLYOZ NEDİR? SKOLYOZ HAKKINDA BİLMEK İSTEDİKLERİNİZ
Paylaş:

SKOLYOZ NEDİR ?

Skolyoz omurga eğriliğinin tıbbi adıdır. Genellikle çocukluk çağında başlayan omurga eğriliği zaman içerisinde ilerleyebilmekte ve büyüme çağına gelindiğinde ciddi şekil bozukluğuna yol açabilmektedir. Eğriliğin ilerlemesine bağlı akciğer problemleri ortaya çıkabilir. Skolyoz genellikle çocuk büyüme çağına geldiğinde aileleri tarafından fark edilir. Duruş bozukluğu, sağ veya sol yana doğru eğri durma, omuz ve kalça asimetrisi aileler tarafından fark edilip doktora başvurma nedenidir.

SKOLYOZ NEDEN OLUŞUR ?

Çoğu skolyoz hastasında skolyozun yani eğriliğin neden oluştuğu bilinmemektedir. En sık görülen skolyoz tipi nedeni bilinmeyen skolyozdur. Diğer sebepler geçirilmiş çocuk felci, doğum sırasında beynin oksijensiz kalmasına bağlı serebral palsi yani beyin felci, doğuştan olan bel veya sırt bölgesinde kese, gergin omurilik sendromu, konjenital yani anne karnından itibaren gelişmeye başlayan skolyoz (genellikle ilerleyici tiptir ve erken bulgu verir), omurga kırıkları, omurga enfeksiyonları, yaşın ilerlemesine bağlı omurga kemiklerinin dejenerasyonu, omurga travması gibi sebeplerde skolyoz gelişmesine zemin hazırlar.
Skolyoz

SKOLYOZA BAĞLI ŞİKAYETLER NELERDİR?

Düşük derecedeki skolyoz genellikle bulgu vermez. Hafif bel ve sırt ağrısı görülebilir fakat ağrılar geçici olduğu için çoğu zaman dikkate alınmaz. Orta ve ileri dereceli skolyozlarda gözle görülür biçimde şekil bozukluğu olduğundan aileler tarafından fark edilir. İleri dereceli skolyozda akciğerlerin sıkışmasına bağlı solunum sıkıntıları gelişebilir.

SKOLYOZ TEDAVİSİ ?

Skolyoz tedavisinde uygulanacak yöntem eğriliğin derecesine bağlıdır. Hafif eğriliklerde genellikle belli aralıklarla yapılacak kontroller ve fizik tedavi uygulamaları hastaların şikayetlerini gidermeye ve skolyozun derecesinin ilerlemesini engellemede yeterlidir. Hafif ve orta dereceli eğriliklerde ve gelişimini henüz tamamlamamış çocuklarda skolyoz korseleri kullanılabilir. Korseler eğriliği tam olarak tedavi etmekten ziyade, eğriliğin ilerlemesini engellemek ve cerrahi sınıra ulaşmasının önüne geçmek için kullanılır. İleri derece skolyozda tedavi cerrahidir. Cerrahi tedavide omurgaya platin konularak eğrilik düzeltilir.

SKOLYOZ HAKKINDA BİLMENİZ GEREKENLER

Skolyoz, omurganın bir tarafa eğilmesine neden olur. Omurganın herhangi bir bölümünü etkileyebilir, ancak en yaygın bölgeler göğüs ve alt sırt seviyesindedir. Genellikle çocuklarda görülür. Çoğu durumda, eğri büyümeyle kendini düzelttiğinden tedaviye gerek yoktur. Bununla birlikte, eğriliğin derecesine ve çocuğun yaşına bağlı olarak, fizik tedavi sıklıkla önerilir. Omurga, yandan bakıldığında normal eğrilere sahiptir, ancak önden bakıldığında düz görünmelidir. Kifoz yandan bakıldığında omurganın öne doğru eğik durmasıdır. Orta (torasik) yani sırt bölgemizde normal bir kifoz vardır.
Lordozda yandan bakıldığında omurganın hafif çukur durmasıdır. Üst (servikal) yani boyun ve alt (lomber) yani belde normal bir lordoz vardır. Skolyozlu insanlarda, omurgada vücudun sağ veya sol yarısına doğru ek eğrilikler (açıklığı sola bakan skolyoz veya açıklığı sağa bakan skolyoz) gelişir ve omurga “C” veya “S” şeklini alır ( s tipi skolyoz). Skolyoz, kızlarda erkeklerden iki kat daha yaygındır. Her yaşta görülebilir, ancak en çok 10 yaş üzerinde görülme sıklığı artar.

SKOLYOZ NEDEN OLUR?

Skolyoz, kadınların yaklaşık% 2'sini ve erkeklerin% 0,5'ini etkiler. Çoğu durumda, skolyoz nedeni bilinmemektedir (idiyopatik skolyoz). Eğer hasta 3 yaşından küçükse, infantil idiyopatik skolyoz olarak isimlendirilir. 3-10 yaş arası gelişen skolyoza juvenil idiyopatik skolyoz denir. 10 yaş üstü gelişen skolyoza da adolesan idiyopatik skolyoz denir. Skolyozlu kişilerin% 80'inden fazlasında idiyopatik skolyoz vardır ve bunların çoğunluğu ergen kızlardır; skolyoz için en yaygın yer torasik yanı sırt bölgesidir. Bazen skolyoz omurgadaki başka problemlerle birliktede görülebilir. Bunlar kifoskolyoz yani hem kamburluk ve eğriliğin birlikte görülmesidir. Dekstroskolyoz: omurganın sağa eğriliği. Rotoskolyoz: omurganın hem kendi etrafında dönmesi ve eğri olması. Levoconvex: omurganın sola eğriliği. Torakolomber: omurganın sırt(torasik) ve bel(lomber) bölgelerine bağlı eğrilik

SKOLYOZUN DİĞER NEDENLERİ NELERDİR ?

Yukarıda belirtildiği gibi, idiyopatik skolyoz ve alt tipleri tüm skolyoz hastalarının% 80'inden fazlasını oluşturur. Bununla birlikte, diğer üç ana skolyoz türü vardır:
Fonksiyonel: Bu tip skolyozda, omurga normaldir, ancak vücutta başka bir yerde bir sorun nedeniyle anormal bir eğri gelişir. Bu, bir bacağın diğerinden daha kısa olmasına veya sırttaki kas spazmlarına neden olabilir.
Nöromüsküler: Bu tip skolyozda, omurga kemikleri ilk oluştuğunda bir problem vardır. Omurga kemikleri tamamen oluşmaz veya anne karnında gelişim sırasında birbirlerinden ayrılmazlar. Bu tip konjenital skolyoz, doğum kusurları, musküler distrofi, serebral palsi veya Marfan sendromu (kalıtsal bağ dokusu hastalığı) dahil olmak üzere diğer bozukluklar olan kişilerde gelişir. Bu koşullara sahip kişiler genellikle uzun bir C-şekilli eğri geliştirir ve onları düz tutamayacak zayıf kaslara sahiptir. Eğri doğumda mevcut ise, konjenital denir. Bu tip skolyoz genellikle çok daha şiddetlidir ve diğer skolyoz formlarından daha agresif tedavi gerektirir.
Dejeneratif: Çocuklarda ve gençlerde bulunan diğer skolyoz formlarının aksine, yaşlı erişkinlerde dejeneratif skolyoz ortaya çıkar. Spondiloz olarak bilinen artrit nedeniyle omurgadaki değişikliklerden kaynaklanır. Omurga kemik ve eklemlerindeki kireçlemeler ve bel kaslarındaki zayıflık zamanla omurganın eğilmesine yol açar. Omurga ayrıca kemik erimesi, omurga kompresyon kırıkları ve disk dejenerasyonundan etkilenebilir. Osteoid osteoma gibi omurga tümörleri dahil olmak üzere skolyozun başka olası nedenleri de vardır. Bu, omurgada meydana gelebilen ve ağrıya neden olabilen iyi huylu bir tümördür. Ağrı, tümöre uygulanan basınç miktarını azaltmak için insanların karşı tarafa yaslanmasına neden olur. Bu da omurga eğilmesine yol açabilir. Ayrıca, araştırmacılar genetik (kalıtsal), kas bozuklukları ve / veya anormal fibrillin metabolizmasının skolyoz gelişimine neden olan veya katkıda bulunan bir rol oynayabileceğini öne sürmektedir.

SKOLYOZ İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR ?

Yaş, belirtiler genellikle 9-15 yaşları arasında başladığından bir risk faktörüdür. Kadın cinsiyet skolyoz riskini artırır ve dişiler erkeklere göre daha yüksek omurga eğriliği riskine sahiptir. Skolyozu olan birçok kişi, skolyozlu aile üyelerine sahip olmamasına rağmen, aile öyküsü skolyoz hastalığı riskini artırmaktadır.

SKOLYOZ BELİRTİ VE BULGULARI NELERDİR ?

Skolyozun en sık görülen semptomu, omurganın eğri görünmesidir. Çoğunlukla bu hafif bir değişikliktir ve ilk olarak bir arkadaş ya da aile üyesi ya da çocuğun okul ya da spor için rutin taraması sırasında farkedilebilir. Omurgadaki eğrilik tipik olarak çok yavaş gerçekleşir, bu yüzden daha ağır bir fiziksel deformite olana kadar gözden kaçırılması kolaydır. Ayrıca skolyoz, rutin bir okul tarama muayenesinde de bulunabilir. İlerlemiş skolyozda, hastalar giysilerinin daha önce ki gibi uymadığını fark edebilirler, düzensiz bir bel ve sırt şekli görülür veya pantolon bacakları bir taraftan diğerinden daha uzun bir görüntü oluşturabilir. Skolyozun ileri safhalarında, kafa kalça düzlemine göre sağa ve sola doğru eğri durabilir, veya bir kalça veya omuz karşı taraftan daha yüksek görünebilir. Birisi sırtındaki göğüs kafesinin bir tarafında omurga ve kaburgaların bükülmesinden daha belirgin bir eğriye sahip olabilir. Çok ileri düzey skolyozda, kalp ve akciğerler eğriliğe bağlı olarak sıkışabilir ve nefes darlığı problemleri görülebilir. Bu, nefes darlığına ve göğüs ağrısına neden olabilir. Çoğu durumda, skolyoz ağrılı değildir, ancak sırt ağrısı, kaburga ağrısı, boyun ağrısı, kas spazmları ve karın ağrısına neden olabilecek bazı skolyoz türleri vardır.

SKOLYOZ TANISI NASIL KONUR ?

Eğer skolyozunuz olduğunu düşünüyorsanız, muayene için mutlaka doktora başvurunuz. Fizik muayenede , omurganın yandan, önden ve arkadan görüntüsüne bakılır. Herhangi bir anormal eğriyi, bedensel deformiteleri veya eğri olan bel ve sırt bölgesini görmek için kişinin sırt ve bel bölgesine çıplak gözle bakmak gerekir. Hasta daha sonra ayak parmaklarına dokunmaya çalışır gibi öne eğilir. Bu pozisyon eğriyi daha belirgin hale getirebilir. Aynı zamanda kalçaların ve omuzların aynı yükseklikte olup olmadığını, bir tarafa yaslandığını veya yana doğru eğrilik olup olmadığını görmek için vücudun simetrisine de bakılır. Doğum defektine bağlı skolyoz olabileceğini gösteren herhangi bir cilt değişikliği de görülebilir. Kas ve eklemlerin hareket aralığı, kas gücünü ve refleksler kontrol edilir. Skolyoz ne kadar erken yaşta başlamışsa, büyüdükçe ve yaş ilerledikçe skolyozun derecesinde artış gözlenir. Eğer skolyoz saptanırsa, derecesinin takibi için hastanın belli aralıklarla kontrole gelmesi söylenir. Skolyoz derecesi çekilecek röntgenle ölçülür. Skolyoz açı değeri hangi tedavinin uygulanacağına karar vermek için önemlidir. Yapılacak kontrollerde elde edilen ölçümler, eğrinin kötüye gidip gitmediğini görmek için karşılaştırılır.

SKOLYOZU KİMLER TEDAVİ EDER ?

Genellikle, aile hekimi veya çocuk doktorları tarafından yapılan rutin kontrol sırasında sorun fark edilebilir ve omurga cerrahisinde uzmanlaşmış bir ortopedi veya beyin cerrahisi uzmanına danışılır. Omurga konusunda uzmanlaşmış ortopedi ve beyin cerrahı uzmanı tarafından yapılan muayene sonucuna göre tedavinin nasıl şekilleneceğine karar verilir.

SKOLYOZ TEDAVİLERİ

Skolyoz tedavisi, eğriliğin şiddetine ve eğriliğin ilerleme ihtimali hesaplanarak yapılır. Bazı skolyoz türlerinin daha kötüye gitme ihtimali vardır, bu nedenle skolyoz türü de uygun tedaviyi belirlemeye yardımcı olur. Üç ana tedavi kategorisi vardır: takipfizik tedavi ve korseameliyat seçenekleridir. Sonuç olarak, ameliyat içermeyen tedaviler mevcuttur, ancak bazı kişilerde cerrahi en iyi seçenek olabilir. Fonksiyonel skolyoz, vücudun başka yerindeki bir anormallikten kaynaklanır. Bu tip skolyoz, bacak uzunluğundaki farklılık gibi anormalliği tedavi ederek tedavi edilir. Bu kişilerde omurga normal olduğu için omurganın doğrudan tedavisine gerek yoktur. Nöromusküler skolyoz, omurga kemiklerinin anormal gelişmesinden kaynaklanır. Bu tip skolyozlar genellikle ilerleyicidir. Takip ve fizik tedavi bu hastalarda ilerlemeyi engellemez. Bu hastalarda genellikle cerrahi müdahale gerekir.

İdiyopatik skolyoz tedavisi genellikle geliştiği yaşlara dayanmaktadır. Çoğu durumda, infantil idiopatik skolyoz herhangi bir tedavi olmadan iyileşir. Belli aralıklarla röntgen çekilerek skolyoz açısının ilerleyip ilerlemediği kontrol edilir. Fizik tedavi genellikle bu hastalarda çok etkili değildir. Juvenil idiyopatik skolyoz, idiopatik skolyoz tiplerinin hepsinden daha ilerleyicidir. Eğer eğrilik açısı çok ileri düzey değilse erken dönemde fizik tedavi denenebilir. Amaç, kişinin büyümesi durana kadar eğriliğin daha da ilerlemesini önlemektir. Eğri, bu insanlarda erken başladığından ve büyümek için çok fazla zamana sahip olduğundan, daha agresif tedaviye ya da cerrahiye ihtiyaç duyma şansı daha yüksektir.

Adolesan idiyopatik skolyoz, skolyozun en yaygın şeklidir. İlk tanı konulduğunda eğrilik çok ileri değilse, rutin röntgen takipleri ve açı ölçümleriyle gözlemlenebilir ve takip edilebilir. Eğrilik veya Cobb açısı yaklaşık 20-25 derecenin altında kalırsa (Cobb metodu veya açısı, eğrilik derecesinin bir ölçümüdür), başka bir tedaviye gerek yoktur. Hasta, eğriliğin ilerleyip ilerlemediğini kontrol ettirmek için her üç ile dört ayda bir doktora görünebilir. Eğrilik açısı 20-25 derece arasındaysa ve hasta hala büyüyorsa, mutlaka fizik tedavi ve korse önerilir. Eğer eğrilik açısı 35-40 dereceye kadar ulaşmışsa cerrahi tedavi gündeme gelebilir.

Yukarıda açıklandığı gibi, skolyoz tipik olarak sırt ağrısı ile ilişkili değildir. Bununla birlikte, bel ağrısı olan bazı hastalarda, semptomlar fizik tedavi, masaj, esnetme ve yoga da dahil olmak üzere egzersizlerle azaltılabilir. Bu aktiviteler sırt kaslarını güçlendirmeye yardımcı olabilir. Tıbbi tedavi esas olarak nonsteroidal anti-inflamatuar ilaçlar (NSAID'ler) ve anti-inflamatuar enjeksiyonlar gibi ağrı kesiciler ile sınırlıdır. Bununla birlikte, bu tedaviler, skolyoz için kesin bir tedavi değildir ve anormal eğriyi düzeltemeyecektir.

Skolyoz için çeşitli farklı tipte korseler vardır. Bazıları günde yaklaşık 24 saat takılmalı ve sadece duş alırken çıkarılmalıdır. Bazıları sadece gece yatarken takılır. Korse tedavisinin etkinliği hastanın korseyi doktorun önerdiği şekilde kullanmasına ve tedaviye uyum göstermesine bağlıdır. Korseler eğriliği düzeltmek için tasarlanmamıştır. Korse tedavisi eğrilik açısının ilerlemesini engellemeye yardımcı olmak için kullanılırlar. Eğer eğrilik , büyüme bitene kadar 40 derecenin altında kalırsa, yaşamın ilerleyen dönemlerinde daha da ilerlemesi pek mümkün değildir. Bununla birlikte, eğer eğrilik 40 dereceden fazla ise, kişinin ömrünün geri kalanında her yıl 1-2 derece daha kötüleşmeye devam edecektir. Eğer bu önlenmezse, kişi sonunda kalp ve akciğer sorunları ile karşı karşıya kalabilir. Skolyoz cerrahisinin hedefleri şu şekildedir: eğriliğin düzeltilmesi ve stabilize edilmesi, ağrının azaltılması ve omurganın normal görüşüne geri döndürülmesidir.

Cerrahi, eğriliğin mümkün olduğunca normale yakın bir şekilde düzeltilmesini amaçlar. Omurgayı düzeltmek için omurgaya platinler konur ve rot denilen çubuklarla eğrilik düzeltilir. Çoğu durumda, platinler ve çubuklar omurgada kalır ve çıkarılması gerekmez. Skolyoz cerrahisi için birden fazla teknik uygulanabilir. Bel zincirinin olduğu arka tarafa tek ve büyük bir insizyon ile veya omurgaya yandan yaklaşılarak da cerrahi yapılabilmektedir. Bu karar, eğriliğin yeri ve eğrilik açısına göre verilir. Cerrahi iyileşme ve yara yeri iyileşmesi kişiden kişiye değişir. Cerrahi sonrası ağrıyı en aza indirmek için ilaç tedavisi verilir. Ameliyattan sonraki ertesi gün hasta yataktan kalkarak oturur ve korse takılarak yürütülür. Hasta iyileşmeye devam ederken, kas gücünü de artırmak önemlidir. Fizik tedavi ile, kasların güçlenmesine yönelik egzersizler yaptırılır.

Her ameliyatta olduğu gibi, skolyoz cerrahisinin de riskleri vardır. Risk oranı, kısmen hastanın yaşına, eğrilik derecesine, eğriliğin nedenine ve düzeltilen eğriliğin derecesine bağlıdır. Çoğu vakada, ameliyat sırasında nöromonitör adı verilen bir cihaz kullanılır. Bu cihaz ameliyat sırasında omurilik ve sinirlerin işlevinin izlenmesini sağlar. Eğer omurilikte gerilme ve ya hasar riski gelişirse cerrahi sırasında cihaz uyarı verir. Enfeksiyon riski her cerrahide olduğu kadardır. Diğer potansiyel riskler arasında, sinirler veya kan damarlarının yaralanması, kanama, ameliyattan sonrada skolyozun ilerlemesi, çubuklarda veya platinlerde kırılma olabilir. Fakat tüm bunlar çok nadir görülen komplikasyonlardır ve tecrübeli ellerde bu cerrahi gerçekleştirildiği takdirde %1 civarındadır.

Dejeneratif skolyozlu kişilerde genellikle sırt ve bacak ağrısı şikayetleri daha fazla görülür. Bel ve bacaklardaki ağrılar bel eklemlerindeki kireçlemeler, eklem ve bel kemiklerindeki kireçlemeye bağlı omurilik kanalındaki darlıktan kaynaklanır. Fizik tedavi, egzersizler ve ilaç tedavisi içeren cerrahi dışı tedavi, bazı durumlarda bu şikayetlerin hafifletilmesine yardımcı olabilir. Bu tedavilerden fayda görmeyenlere ameliyat önerilebilir. Cerrahi plan muayene bulguları röntgen ve emar.a göre yapılır. Ameliyat platin takılmadan sadece omuriliği ve omurilikten çıkan sinirleri rahatlatarak ta yapılabilir. Bazı durumlarda, omurganın stabilize edilmesi ve anormal eğrinin düzeltilmesi için platin takılması gerekli olacaktır.

SKOLYOZ SONRASI NELER YAPILMALI?

Okul tarama programları, erken dönemde birçok skolyoz vakasının tespit edilmesine yardımcı olmuştur. Bu, hastaların fizik tedavi veya korse ile tedavi edilmesine ve birçok durumda ameliyata gerek kalmadan tedavi imkanı sağlar. Skolyozu olan çoğu insan normal yaşantısına devam eder. Skolyozlu kişiler gebe kalabilmekte ve doğum riski artmadan çocuk sahibi olabilmektedirler. Sadece hamilelik sırasında bel ağrılarında bir miktar artış görülebilir. Genel olarak, omurga eğriliğinin derecesi arttıkça, prognoz kötüleşir. Ameliyat tekniklerindeki daha yeni gelişmeler daha az ağrı ve daha kısa iyileşme süreleri olan daha az invazif cerrahi yöntemlere izin vermiştir. Cerrahi iyileşme süresi, uygulanan cerrahinin büyüklüğüne göre değişir; bazen fizik tedavi ile birlikte (birkaç hafta) daha uzun hastanede yatış gerekebilirken, çoğu zaman hızlı bir şekilde iyileşme görülür ve erken ameliyat sonrası dönemde fizik tedavi ve rehabilitasyon gerekmeyebilir. Fakat cerrahi sonrası takiplerde mutlaka fizik tedaviyle birlikte hareket etmek gerekir.

Tedavi edilmeyen skolyoz, omurganın şiddetli, ağrılı bir şekilde eğilmesine yol açabilir ve bireyin normal çalışamamasına veya normal yürüyememesine neden olabilir. Skolyoz, nadiren nefes almayı tehlikeye atabilir ve ölüme neden olabilir. Bazen, hastalar tedavileri konusunda çok iyimserdir, bu nedenle hastaların beklentilerini tartışmaları ve tedavilerinin uzun dönem etkilerini daha iyi anlamak için doktorları ile sürekli iletişim halinde olmalarını öneririz. Yaşam beklentisinin, bazı bireylerde, özellikle de tedavi edilmeyen daha ciddi Cobb açısı olan hastalarda yaşam beklentisinin, yaklaşık 14 yıl kadar azaldığı bildirilmiştir.