Titreme, bilinenin aksine yaygın bir hareket bozukluğudur. En çok ellerde görülür, ancak kollar, kafa, ses telleri, gövde ve bacaklarda da meydana gelebilir. Aralıklı veya sürekli olabilir. Parkinson gibi nörolojik rahatsızlıklarda ise istemsiz titreme yazı yazarken, bir şeyi yakalarken veya tutarken, yemek yerken zorluklara neden olabilir.. 20'den fazla türü olmasına karşın temel olarak titremeler iki ana kategoriye ayrılır:
Dinlenme titremeleri:
Kendiliğinden ortaya çıkar... Kişinin yaptığı hareketle ilişkilendirilmez.. Dinlenme sırasında eller kucaktayken, otururken vb. kısaca kaslar rahat durumdayken ortaya çıkar. Parkinsonun tipik belirtisidir..
Hareket titremeleri:
İstemli hareketlerin yapılması sırasında kaslar kasıldığında meydana gelir.. Vücudun bir iş yapmasıyla ilişkilidir. İstirahat durumunda mevcut değildir. Esansiyel tremorun belirtisi genellikle hareket titremeleridir..
Eller neden titrer?
Bazen kaynağı saptanamasa da titreme genellikle nörolojik problemlerden ileri gelir.
Ellerin titremesine neden olabilecek bazı nörolojik durumlar şunlardır:
MS hastalığı
MS hastalarının çoğu bir dereceye kadar titreme yaşar. Bu genellikle hastalık sinir sisteminde hareketi kontrol eden alanlara zarar verdiğinde gelişir..
İnme
Bir kan pıhtısı beyindeki ya da boyundaki arteri tıkadığında, kanın beyne ulaşmasını engellediğinde iskemik inme meydana gelir.. Bu durum beyinde kalıcı hasara neden olabilir ve titremelere yol açabilir.
Travmatik beyin hasarı
Beyindeki fiziksel hasar, hareketi koordine etmede rol oynayan sinirlere de zarar verebilir. Bir yaralanma belirli sinirleri etkilediğinde el titremesi meydana gelebilir.
Parkinson hastalığı
Parkinson hastalığı genellikle kişilerin bir veya iki elinde istirahat titremesi şeklinde ortaya çıkar. Eller boştayken, hareketsizken titrer. Ancak nadir de olsa bazı hareket titremelerinin de kaynağı parkinson olabilir. Titreme genellikle vücudun bir tarafında başlar ve diğer tarafa da yayılabilir. İlerleyicidir: zamanla bir elde olan titreme vücudun diğer organlarına yayılır. Stres veya duygusal olarak hassas olunan dönemlerde titreme daha belirgin hale gelir.
Ellerin titremesine neden olan hareket bozuklukları:
Esansiyel tremor
Bu, en yaygın hareket bozuklukları arasındadır ve nedeni bilinmemektedir. Titreme genellikle vücudun her iki tarafını da etkiler, baskın elde daha belirgin olabilir. Kişi hareket ederken olduğu kadar hareketsiz dururken de ortaya çıkma eğilimindedir. Genetik titreme vakalarının yaklaşık yarısının sebebi olduğu düşünülmektedir.
Distonik titreme
Distonisi olan bir kişinin sinir sistemi yanlış mesajlar göndererek kaslarda istemsiz aşırı oynamalara, anormal duruşlara ve sürekli devam eden istenmeyen hareketlere neden olur. Gençlerde ve orta yaşlı kişilerde herhangi bir kasta meydana gelen titremenin nedeni distoni olabilir.
Diğer nedenler
Depresyon veya travma sonrası stres bozukluğu gibi psikiyatrik rahatsızlıklar, kalıtsal ataksi veya kırılgan X sendromu gibi kalıtsal dejeneratif bozukluklar, alkol ve uyuşturucu bağımlılığı, karaciğer veya böbrek yetmezliği, aşırı kaygı veya panik, bazı ilaçların yan etkileri.
El titremesi nasıl geçer?
Titreme semptomunun nasıl azalacağı ya da yok olacağı titremenin kaynağına bağlıdır. Sinir sistemi rahatsızlıklarından kaynaklanan çoğu titreme türünün tamamen tedavisi mümkün değildir ancak semptomlar ilaç kullanımıyla giderilebilir. Diğer taraftan hafif, zaman zaman ortaya çıkan titremeler genellikle tedavi gerektirmez. Titreme günlük yaşamı etkiliyorsa titremenin kaynağına göre birçok tedavi seçeneği mevcuttur.
Esansiyel tremor, parkinson, distoni, epilepsi gibi rahatsızlıklarda titremeyi ve diğer motor semptomlarını kontrol altına almak için ilk önce ilaç tedavisi uygulanır. İlaçların dozları hastanın ihtiyacına göre ayarlanır. Ancak bu rahatsızlıklar ilerleyicidir. Zamanla ilaç dozları artar. Kişinin motor semptomları ilaçlara beklenen oranda yanıt vermemeye başlar. Diğer taraftan ilaçların yan etkileri kişide yine istemsiz hareketlerle karakterize olan farklı semptomlar ortaya çıkartır. Bu aşamada beyin pili tedavisi modern ve kendisini ispatlamış bir tedavi olarak uygulanabilir.
Uygun hastada beyin pili tedavisi kişinin titreme rahatsızlığından kurtulmasını, tekrar normal hayatına, iş yaşamına dönmesini sağlayabilir. Beyin pili ameliyatı göğsün üst kısmındaki deri altına küçük bir pil yerleştirilmesini gerektirir. Pil, beynin istemsiz hareketleri koordine ve kontrol eden kısmı olan talamusa yerleştirilmiş elektrotlara hücreler arasındaki iletişimi sağlayan elektriksel sinyaller gönderir. Yukarıda saydığımız başta parkinson olmak üzere distoni, esansiyel tremor, epilepsi rahatsızlıklarında beyin pili tedavisi oldukça başarılıdır.
Son olarak titreme nedeni belirlenemezse psiko-somatik olduğu düşünülebilir. Bu durumlarda doktorunuz gerekli sakinleştiricileri reçete edecektir.
