Hidrosefali beyin omurilik sıvısının üretimi ve emilimi arasındaki orantısızlığın sonucu olarak ortaya çıkar.. İnsan beyninde her gün yenilenen beyin omurilik sıvısının vücut tarafından tekrar emilmesi gerekir. Aksi takdirde kafa içi basınç yükselerek hidrosefali gelişmesine neden olur.. Kronik hidrosefali tedavi edilmezse fonksiyonel bozukluklara yol açar. Hidrosefalinin tatmin edici sonuçları olan uzun süreli ilaç tedavisi yoktur. Geçerli olan tedavisi ameliyattır. Hidrosefali ameliyatı günümüzde iki farklı teknikle yapılabilmektedir..
İlki ve geleneksel tedavi şant ameliyatı olarak bilinen, fazla sıvının karın boşluğuna drenajını sağlayan yöntemdir. Son yıllarda gelişen ve giderek yaygınlık kazanan diğer bir yöntemse endoskopik hidrosefali ameliyatıdır. Aşağıdaki bölümde genel olarak hidrosefali tedavisinden bahsettikten sonra bu ameliyat yöntemlerini kısaca açıklamaya çalışacağız....
Hidrosefali tedavisi neden gereklidir?
Yeni doğanlarda ve küçük çocuklarda baş çevresinde çok hızlı büyüme, şişkin bıngıldak, farklı kraniyal sütürler ve ayrıca gelişimsel gecikme, kusma, görme bozuklukları hidrosefali belirtileri arasındadır.. Çocuğun erken ve bireysel olarak hazırlanmış tedavisi gelişimi için çok önemlidir. Tedavi edilmeyen hidrosefalinin uzun vadeli sonuçları olarak zeka geriliği, öğrenme bozuklukları, ince ve kaba motor becerilerin bozuklukları veya dil gelişimi bozuklukları ortaya çıkabilir. Dahası bu sorunlar kalıcı hale gelebilir. Bu bozukluklar ortaya çıkmadan önce hidrosefalinin tedavi edilmesi şarttır.
Hidrosefali tedavisinin amacı normal düzeyde olmayan kafa içi basıncı düşürmek, hastanın özellikle ve genellikle çocukların motor, duyusal ve bilişsel düzeyini artırmak için beyin omurilik sıvısı dolaşımının devamlılığını sağlamak ve hidrosefalinin komplikasyonlarını en düşük düzeye indirmektir.
Endoskopik hidrosefali ameliyatı
Geleneksel şant tedavisine göre yenilikçi bir yaklaşımdır. Tıkanıklığı açarak beyin omurilik sıvısı (BOS) akışını geri kazandıran minimal invaziv endoskopik bir prosedürdür. Avantajları arasında şant yerleştirmeye ihtiyaç kalmaması ve aşırı drenaj komplikasyon olasılığının düşük olması yer alır. Diğer adı endoskopik üçüncü ventrikülostomidir. Endoskopik hidrosefali ameliyatı hem pediatrik hem yetişkin yaş grubu hastalara uygulanabilir. Endoskopik hidrosefali cerrahisinde ameliyat başarısı için hasta seçimi çok önemlidir. Genel olarak bu prosedür iyi tolere edilir. Ancak enfeksiyon ve kanama gibi komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Yapılan çalışmalarda bir yaşından küçük bebeklerde açılan bypass yolunun tekrar kapanma ihtimalinin diğer hastalara göre daha yüksek olduğu bulunmuştur. Küçük çocuklarda ve bebeklerde endoskopik hidrosefali ameliyatı için modern navigasyon ve ultrason sistemleri ile özel pediatrik endoskoplar kullanılmaktadır.
Şant ameliyatı
Fazla beyin omurilik sıvısını (BOS) beyinden tahliye etmek için şant adı verilen esnek bir plastik tüpün beyne veya omuriliğe cerrahi olarak implante edilmesini içerir. Daha sonra şant ayarlanır ve düzenli olarak izlenir. Şant yerleştirme ve yönetimi hidrosefali için halen en sık uygulanan tedavi şeklidir. Hidrosefali neredeyse her zaman yaşam boyu süren bir durum olduğundan şantları olan çocuklar genellikle yaşamları boyunca şantlarını ayarlamak, değiştirmek veya onarmak için ameliyata ihtiyaç duyarlar. Günümüzde ek ameliyat ihtiyaç duyulmadan dışarıdan ayarlanabilen, programlanabilir şantlar mevcuttur.
Şant ameliyatı mı yoksa endoskopik hidrosefali ameliyatı mı olmalıyız?
Serebral sıvı dolaşımının karmaşıklığı, hidrosefaliye neden olabilecek diğer hastalıkların varlığı ve hastalar arasındaki anatomik farklılıklar nedeniyle bu soru ancak hasta özelinde yanıtını bulabilir. Endoskopik üçüncü ventrikülostomi her hastada uygulanamayabilir veya uygulanması riskli olabilir. Bu nedenle hastalığınızı tedavi edecek beyin cerrahisi uzmanı bu konuda en doğru kararı verecektir.
Sonuç olarak hidrosefali çocuğun beyin gelişimini güvence altına almak ve yaşam boyu en iyi tedaviye eşlik etmek için kapsamlı bir tedavi planlaması gereken, uzun süreli bir rahatsızlıktır.
