Parkinson hastalığı, zamanla etkisini arttıran nörodejeneratif bir hastalıktır... Tamamen iyileştirmeye yönelik tedavisi yoktur ve kesin nedenleri hala araştırılmaktadır.. Yaygın semptomlar arasında titreme, vücut katılığı, hareketlerde aşırı yavaşlık ve denge bozukluğu yer alır. Bütün bunların yanında parkinson hastalığı ile yaşayan insanlar hastalık ilerledikçe ilaç kullanmalarına rağmen başka bir güçlükle karşılaşırlar.. Parkinson on-off etkisi ya da dönemleri olarak adlandırılan bu durum hasta ve hasta yakınları için önemli bir endişe kaynağıdır...
Parkinson on-off etkisi nedir?
On-off etkisi diğer adıyla off dönemleri beyinde dopaminin azaldığı, Parkinson ilaçlarının yani levodopanın etkisini kaybettiği periyotlardır. Bu evrelerde hastalarda motor ve non-motor komplikasyonlarda tedaviye yanıt azalır. Hastanın aniden ve rastgele bir zamanda hastalık belirtileri artar. Yine hasta aniden kötüleştiği gibi aniden ilaç almaksızın iyileşebilir...
İlk yıllarda ilaçlarla şikayetleri azalarak eski yaşamına dönen hastalar birkaç yıl levopodayı aldıktan sonra ilaç etkisinin bir sonraki dozun zamanı gelmeden geçmeye başladığından şikayet ederler. Doz sonu kötüleşmesi olarak adlandırılan bu durum ilaç etkisinin bir sonraki levodopa saatine kadar sürmemesi ya da bir levodopa dozunun etkisinin dört saatten kısa sürmesidir. Uzun süreli levodopa tedavisinin genellikle ilk komplikasyonudur. Beklenmedik bir zamanda aniden ortaya çıkabilir. Bu nedenle hastalar kapalı dönemlerin hastalığın ilerlemesinin bir sonucu olarak görülebileceğini bilmelidirler. İlacın etkisini yitirmesine neyin neden olduğu tam olarak bilinmemektedir.. Ancak hastalık ilerledikçe dopaminerjik nöron sayısındaki azalmanın ilacın etkisini azalttığı düşünülmektedir.
Doz sonu kötüleşme saptanan hastada tedavi için hastaya göre farklılık gösteren yöntemler izlenir. İlaç doz ve saat ayarlamaları ile şikayetler kontrol altına alınabilir. İlaç dozları arttırılabilir. Ancak bu durumda Levodopa kaynaklı diskinezi olarak adlandırılan Parkinson semptomları haricinde istemsiz hareketlerle karakterize yan etkiler ortaya çıkabilir. Parkinson on-off etkisi ve diskineziler genellikle birlikte görülmeye başlar. Diskineziler ortaya çıkış zamanlarına göre sınıflandırılırlar. İlacın etkisinin en yüksek olduğu zaman ortaya çıkanlar tepe dozu diskinezileri; ilaç yeni alındığında ve/veya faydası kaybolurken görülenler difazik diskineziler; off dönemlerinde veya erken sabah saatlerinde ortaya çıkanlar off diskinezileri olarak adlandırılırlar.
Off dönemleri, diskineziler diğer taraftan parkinsonun var olan motor ve non-motor semptomlarıyla mücadele eden hastalar ilaçlardan fayda gördüğü müddetçe ya da ilaç yan etkileri, diskineziler, off dönemleri ilacı kullanmaya müsaade ettiği sürece ilaç tedavisine devam ederler. Yeterli olmadığı noktada ise Parkinson beyin pili tedavisi hastanın yaşam kalitesini yükseltecek, semptomlardan ve yan etkilerden tamamen olmasa da hayatına etki edecek şekilde iyileşmeler sağlayacak bir tedavi olarak karşımıza çıkar.
Parkinson beyin pili tedavisi tüm Parkinson hastaları için uygun değildir. Ancak yapılacak detaylı bir inceleme sonucu hastanın beyin pili tedavisine uygun olup olmayacağına karar verilir. Beyin pili tedavisi hakkında ayrıntılı bilgi için diğer yazılarımızı görüntüleyebilirsiniz.
Sağlıklı günler…
